Hoe vind je een antwoord op de vraag; wat wil ik?
“Wat wil ik?” is de vraag die ik als loopbaanadviseur het meest voorbij zie komen. Niet zo letterlijk, vaak in iets andere bewoordingen. Aan mij vraagt de klant dan; “Wat zijn mijn opties op de arbeidsmarkt?”
Toch hangt het antwoord op die vraag met name af van wat hij/zij wil. Daarom begin ik ook vaak door te adviseren eerst even te stoppen met vacatures zoeken. Want hoe kun je een passende vacature vinden, als je niet weet waar je precies naar op zoek bent? Hoe weet je of je de goede kant op loopt als je niet weet wat je bestemming is?
Misschien herken je dat wel. Je huidige baan voldoet niet meer, en je gaat op internet kijken wat voor vacatures er zijn. En als je wat gevonden denkt te hebben ga je je afvragen of wat zij van jou willen, bij jou past. Of je daar zin in hebt, of je het kunt. Meestal komt er geen overtuigend antwoord uit. Je bent namelijk bezig jezelf in een vorm te passen. Je moet het juist omdraaien. Jij moet duidelijk hebben waar je naar op zoek bent, en dan gaan kijken welke vacatures daarbij passen. Dus niet of jij bij de baan past, nee, of de baan bij jou past.
Ik zal je in het vervolg van dit artikel meenemen in de stappen die jij kunt doorlopen om duidelijk te krijgen waar jij heen wilt. En hoe je die inzichten kunt vertalen naar wat voor baan daar bij past.
Een stappenplan om antwoord te vinden op de vraag; wat wil ik?
Stap 1 Inzicht in wat belangrijk voor je is.
Jouw persoonlijke doelen vertalen naar organisatiedoelen.
Allereerst is het belangrijk om op een rij te krijgen wat belangrijk voor jou is. Denk dan aan behoeften, zoals waardering of ontwikkeling. Je kunt ook kijken naar je waarden of drijfveren. Dus bijvoorbeeld vrijheid, betekenisvol bezig zijn of nieuwe dingen creëren. Omschrijf ook voor jezelf hoe dit er dan uit ziet. Wat is waardering? En als je aan vrijheid denkt, zijn dat dan minder uren, meer verantwoordelijkheid of iets anders?
Het is belangrijk dat wat jij belangrijk vindt overeenkomt met het doel van een organisatie. Als dat niet zo is voel je geen verbinding.
Stap 2 Inzicht in activiteiten die je graag doet.
Leuke activiteiten vertalen naar taken.
Een baan bestaat voor een groot deel uit activiteiten en taken. Wat doe jij graag? Loop eens langs alle banen die je gedaan hebt, welke taken/activiteiten zou je wel terug willen zien in je volgende baan?
En als je kijkt naar je privéleven, wat zijn dan activiteiten waar je veel energie uit haalt? Zou je je voor kunnen stellen hoe je deze activiteiten vertaalt naar taken?
Het is belangrijk dat wat jij belangrijk vindt overeenkomt met het doel van een organisatie. Als dat niet zo is voel je geen verbinding.
Stap 3 Inzicht in wat je interesseert.
Interesses vertalen naar vakgebieden of sectoren.
Als ik je nu een vacature voorschotel in de Bio-technologie of in de transportsector, gaat jouw hart dan meteen sneller kloppen? Bij 9 van de 10 mensen zeker niet. Niet omdat de genoemde sectoren niet interessant zijn, nee, omdat ze niet aansluiten bij jouw interesses.
Kun je voor jezelf 3-5 interesses opschrijven? Dus gebieden waarin jij geïnteresseerd bent, graag over leest, praat of programma’s over kijkt. Het kan van alles zijn.
In welke vakgebieden kun je jouw interesses terug vinden?
Stap 4 Inzicht in waar je goed in bent.
Competenties vertalen naar taken.
Je interesses hebben je inzicht gegeven in het vakgebied of de sector die bij je past. Je waarden geven idee van wat voor soort organisatie aansluit bij wat jij belangrijk vindt. Inzicht in waar je goed in bent kan je wat vertellen over de functie waarin je kunt doen waar je kracht ligt.
Dit kun je ook weer verbinden aan de activiteiten die je leuk vindt. Want wat je leuk vindt, doe je meestal ook vaak. En wat je vaak doet ontwikkel je. En wat je ontwikkelt daar ben ik goed in, of in ieder geval steeds beter. En dat zijn de dingen die je terug wilt zien in een volgende functie.
Dit is natuurlijk een vereenvoudigde weergave van wat jij kunt doen om meer inzicht te krijgen in wat jouw opties als het gaat om je loopbaan. Als je het klein slaat heb je antwoorden nodig op 3 vragen:
- Wat? Dan gaat het om de functie. Inzicht in je competenties en eneriegevende activiteiten helpt daarbij.
- Waar? Dan gaat het om het soort bedrijf, het vakgebied of de sector/branche waarin je die functie zou willen doen. Inzicht in je interesses helpt daarbij.
- Waarom? De belangrijkste vraag van de 3, want hier gaat het om jouw motivatie. Als je die niet hebt ga je het niet doen, of niet lang volhouden. Dus wat wil jij bereiken met je volgende baan. Inzicht in je waarden kan je daarbij helpen. Een baan is het niet doel, maar een middel om jouw doel te bereiken. Jouw doel is bijvoorbeeld inkomen, vrijheid, ontwikkeling, helpen of iets anders.
Hoe zou je nog meer een antwoord kunnen vinden op de vraag; wat wil ik?
Er zijn meerdere wegen die naar Rome leiden. Het hierboven omschreven stappenplan is er 1. Ik wil je nog een ander perspectief aanbieden. Er zijn veel factoren die van invloed zijn op jouw werkplezier. Hierover kun je meer leven in het artikel “Plezier in je werk”. In dit artikel zet ik de belangrijkste factoren die jouw werkplezier beïnvloeden op een rij. Deze zijn onder andere:
- gebruik maken van je competenties
- betekenisvol werk doen
- afwisseling, uitdaging, autonomie en ontwikkelmogelijkheden
De oplettende lezer ziet dat dit grotendeels dezelfde factoren zijn als die in het stappenplan hierboven beschreven worden. Er komen alleen wat andere vragen bij die als vertrekpunt dienen:
- In hoeverre maak jij in je huidige functie gebruik van je sterke punten?
- In hoeverre ervaar je jouw werk als betekenisvol, voeg je echt wat toe?
- In hoeverre ervaar jij voldoende afwisseling, uitdaging, autonomie en ontwikkelmogelijkheden?
Als het antwoord ja is, dan weet je alvast wat je moet meenemen naar een volgende baan. Als het antwoord nee is, is het goed om je af te vragen hoe je deze factoren meer terug zou kunnen zien in een functie of omgeving.
Het mag duidelijk zijn dat wanneer je niet weet wat je wilt, je eerst meer zelfkennis moet verzamelen, voor je naar vacatures gaat zoeken. Als je weet wat je zoekt ga je het namelijk eerder vinden. En als je daar een beter beeld van hebt kun je eens kijken waar de grootste kansen liggen op de arbeidsmarkt.
Gericht zoeken gaat je daarnaast een hoop onnodige zoekacties en gesprekken besparen, al die opties waar je toch niet enthousiast van bleek te worden hoef je niet meer af te lopen. De tijd die het kost om eerst meer zelfinzicht te verzamelen ga je dus dubbel en dwars terug verdienen omdat je sneller op je plek zit.
Waar liggen de kansen op de arbeidsmarkt?
De kansen op de arbeidsmarkt zijn steeds aan verandering onderhevig. Hier volgt een kort overzicht van aan welke beroepen, in welke sectoren de grootste behoefte is. En juist waar de effecten van bijvoorbeeld de coronacrisis het hardst gevoeld worden.
Kansen op de arbeidsmarkt
Waar liggen de kansen op de arbeidsmarkt? Sinds 2014 neemt de werkloosheid steeds verder af. Het gaat weer beter met de economie, en we hebben
Voorbeelden van SMART doelen
Er zijn natuurlijk talloze voorbeelden te geven van SMART doelen. Sommige zijn lastiger te formuleren dan anderen. Dit heeft vaak te maken met de ‘meetbaarheid’